Geçmişte pek çok kişi Sultan I. İbrahim'in eşlerini, Saray'da hizmet gören ve padişahın Muhasibeleri olan kadınlarla karıştırmışlardır. Burada bu hatayı düzeltmek istiyor ve bununla beraber, Tarihci Andre Clot'un mektuplarından ve diğer kaynaklardan oluşan iki liste sunuyorum:
Sultan I. İbrahim'in Eşleri:
1.Hatice Turhan Sultan (1626 - 1683), Evlilik 1641, Ukraynalı, Asilzade Samilo Tuçapski kızı, babası Samilo'nun 1629 yılında Rus ordusu ile Tatarlara karşı savaşırken ailesi Tatarlar tarafından rehin alındı ve henüz üç yaşındaki kızı ve beş yaşındaki oğlu köle olarak İstanbul'a götürüldüler. Hatice Turhan'ın ağabeyi Saray'da büyüdü ve müslüman olup Yusuf adını aldı. Bu aile Yusuf Ağa tarafından devam ediyor.
Kör Süleyman Paşa tarafından iki kardeş Kösem'e hediye edildiler. Kösem de Turhan'ı kızı Atike Sultan'a hediye etti.
Çocukları: Sultan IV. Mehmet ve Beyhan Sultan.
2.Saliha Dilaşub Sultan (1627 - 1689), Evlilik 1641, Hırvat-Boşnak, Asilzade Baboniçi ailesinden, babası Mehmet adını almış eski bir hristiyandır. İki kızını hediye olarak Kösem Sultan'a göndermiş.
Çocukları: Sultan II. Süleyman, Ümmü Gülsüm ve Ayşe Sultan.
3.Hatice Muazzez Sultan (1626 - 1687), Evlilik 1641, Abhaz, Asilzade Akuçba ailesinden. Sultan II. Ahmet'in, Küçük yaşta ölen Şehzade Süleyman ve Fatma Sultan'ın annesi. Babasının ismi Hasan Bey. Bunun amcaları İbşirli Mustafa Paşa, Abaza Mehmet Ağa. Eski Valide Sultan Alime'nin akrabası ve Deli olan I. Mustafa'nın dayı kızı. Kösem tarafından oğluna hediye edildi.
Mirahur Abaza Ahmet Paşa'nın kız kardeşi, bu Paşa daha sonra Sultan I. İbrahim'in en büyük kızı Ümmü Gülsüm Sultan ile evlendirilmiştir.
Akuçba Ahmet Paşa 1656 yılında Edirne de idam edildi.
4.Ayşe Haseki Sultan (1628 - 1683), Evlilik 1642, Kırım Tatarı, Asilzade Bulgakov ailesinden.
Şehzade Murat'ın ve Gevherhan Sultan'ın annesi. Babası Şahin Bulgakov, annesi Süğlünbike Giray'dır.
5.Mahienver Haseki Sultan (1628 - 1690), Evlilik 1642, Arnavut, Asilzade Murad Bey Muzaka, Annesi Arianiti ailesinden.
Şehzade Osman ve Kaya Sultan'ın annesi.
6.Leyla Saçbağı Haseki Sultan (1629 - 1694), Evlilik 1643, Çerkes, Asilzade Çerkasski ailesinden. Babası Ahmet Birhan Mirza. Kardeşleri Çerkes Hasan Paşa ve Hubyar Hatun.
Şehzade Selim'in, Atike ve Bican Sultanların annesi.
7.Şivekar Haseki Sultan (1625 - 1693), Evlilik 1646, İstanbullu Ermeni.
Şehzade Cihangir ve Şehzade Bayezid'in annesi.
8.Hümaşah Haseki Sultan (1634 - 1695), Evlilik Aralık 1647, Çerkes olduğu söyleniyor, fakat dedemin notlarında Kırımlı olduğu ve Bahadır Giray'ın kızı olduğu yazıyor. Zaten Giray ailesinden olduğu için Sultan I. İbrahim çok tantanalı düğün yaptırmıştır. Kendisine İbrahim Paşa Sarayı hediye edilmiştir.
Şehzade Orhan'ın annesi.
Sultan I. İbrahim'in Musahibeleri:
1.Şehsuvar Zehra Şekerpare Hatun (1625 - 1649), Çerkes, Musahibe tayini 1642, Leyla Saçbağı'nın amca kızı. Babası Tahir Mirza Çerkasski. Kardeşlerinden Çerkes Kenan Paşa daha sonra Fatma Sultan'ın kızıyla evlendi ama Hanımsultan henüz çocuk olduğu için evlilik surii kaldı. Kenan Paşa 1666 yılında Şehrizor'da öldü. Adı değişik entrikaları karıştığı için İbrim/Mısır'a sürgüne gönderildi. Dedemin notlarında bu konu hakkında şöyle yazıyor:
(...) Turhan Sultan sarayında artık Çerkesleri istemiyordu, bilhassa nefret ettiği ortaklarının akrabalarını katiyyen İstanbul'dan def etmeyi hedefliyordu. Bu sebepten en başta Şekerpare Hatun ve bunun iyi ahbabı olan Sultan İbrahim'in sütkardeşi Hamide Hatun'u İbrim'e sürgüne gönderdi. (...) Şekerpare İbrim'e bağlı Ezrak'da kendisine bir köşk aldı ve orada oturdu (...)
Bir başka kayıtta Sakız Adasında öldüğü yazıyor, herhalde müsade isteyip Ezrak'dan oraya taşınmış olabilir, bilinmiyor.
Şekerpare Hatun'un kısa süreliğine Sadrazam olan Musa Paşa ile evli olduğu söyleniyor ama belgelerde Abaza Mehmet Ağa ile evlendiği yazıyor. Vakıf kayıtlarındada Şekerpare Hatun'un eşinin Abaza Mehmet Ağa olduğu kayıtedilmiş. Bu konuyla alakalı Başbakanlık Osmanlı Arşivinden elde edilen belge:
Osmanlı Arşivi: Dosya No :35, Gömlek No :4071, Fon: İbnülemin-Vakıflar.
2.Handanzade Latife Hatun (1620 - 1660), Türk, Musahibe tayini 1641, babası Handan Ağa'dır ve 1645 de ölmüştür. Latife Hanım eşi Hezarpare Ahmet Paşa'dır. Ahmet Paşa 1647 de Latife Hanım'ı boşadı, çünkü henüz kundakta bulunan Beyhan Sultan'la evlenmek istiyordu. Boşanmadan sonra Latife Hanım çocuklarıyla erkek kardeşine sığındı ve fakir olarak öldü. Eski eşi Ahmet Paşa ise oğlu Bakii Bey'i Kemankeş Kara Mustafa Paşa'nın kızıyla Topkapı'da evlendirirken, Yeniçerilerin isyanı sırasında parçalandı. Kesilen gövdesi Yeniçeriler tarafından ibret olsun diye şehirde gezdirildi.
3.Voyvodakızı Despina Şahnisa Hatun (1622 - 1671), Eflak, Musahibe tayini 1642, Eflak Voyvodası Agamati'nin kızı. Babası tarafından Saraya hediye gönderilmiştir. Sultan İbrahim'e hikayeler anlatmakla ve gönlünü hoş tutmakla vazifeli. Bir gün İbrahim'e Samur Kürklü bir hikaye anlatınca, padişah hemen Voyvodakızına Samur Kürklü bir daire hazırlatmıştır. İtibarı ve nüfuzu sayesinde çok zengindi ve ailesine bu şekilde çok yardım etti.
Sultan I. İbrahim'le olan çocukları: Küçük ölen Şehzade Ahmet.
3.Hubyar Hatun (1626 - 1688), Çerkes, Muhasibe tayini, babası Ahmet Birhan Mirza, Saçbağı Sultan'ın kız kardeşi. 1647 yılında Hazerpare Ahmet Paşa'nın ağabeyi Sarhoş İbrahim Paşa ile evlendirildi.
4.Meleki Hatun (1610 - 1656), Arnavut, Jonima ailesinden Halil Bey'in kızı. Sarayın Başhazinedarı ve Kösem'in baş hizmetlisi. 1651den itibaren Turhan Sultan'ın hizmetinde. Kösem'in torunu IV. Mehmet'i öldürteceğini Turhan Sultan'a ihbar etti ve böylece Kösem'in katledilmesine yol açtı. 1656 yılındaki Vakayı Vakvakiye diye tarihe geçen bu olayda Yeniçerilerin isyanı sırasında eşi Kahveci Şaban Ağa ile beraber parçalandı. Şaban Ağa ile 1654 yılında evlenmişti.
5.Şekerbolu Hatun Prenses Cihan Saakadze (1630 - 1578), Gürcü, Musahibe tayini 1647, Abaza İbşir Mustafa Paşa'nın eşi Perihan Hatun'un kız kardeşi. Gürcü Prensi Mawril Han'ın kızı (asıl adı Georgi Saakadze). Sultan I. İbrahim, Mustafa Paşa'nın eşinin güzelliğinden duyunca Sarayına getirilmesini istedi, ama Mustafa Paşa eşini göndermedi, onun yerine baldızı Cihan Hatun'u gönderdi. İbrahim bu Hatun'un güzelliğinden mest oldu ve ona Şekerbolu ismini taktı. Şekerbolu Hatun sevgilisi İbrahim'in öldürülmesinden sonra Eski Saraya hapsedildi.
Sultan İbrahim'le olan çocukları: Küçük ölen Safiye ve Hatice Sultanlar.
Kaynakca:
-Andre Clot, Mektuplar
-Yılmaz Öztuna, Devletler ve Hanedanlar, Cilt 2
-Çağatay Uluçay, Padişahların Kadınları ve Kızları
-Celal Temrukoğlu, Anıları, Mektupları ve Notları
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen