SULTAN IV. MURAT'IN EŞLERİ VE ÇOCUKLARI

Sultan IV. Murat'ın ailesi hakkında maalesef fazla bilgi bulunmamakla beraber tarih kitaplarına geçen tek eşi Ayşe Haseki Sultan'dır.

1. Şemsperi Haseki (1612 - 1675), Arnavut, Progon ailesinden Progonzade Osman Bey kızı, izd. 1626, Eski Saray'da öldü. Akrabası Damad Nasuh Paşa'dır. Kösem Sultan'ın kızı Ayşe Sultan'ın nedimesiydi ve özel olarak yetiştirildi. Sultan IV. Murat padişah olunca Kösem tarafından hükümdara hediye edildi. Teyzesinin kızı Aynizad Hatun Sarayda nedimesi idi. Ağabeyi padişahın hizmetinde bulunan Yahya Ağa'dır.
2. Huriçehre Haseki (1613 - 1689), Gürcü, Asilzade Maçutadze ailesinden, Saraya hediye olarak gönderildi,  izd. 1628, eşinin ölümünden sonra Eski Saray'da değil Beylerbeyinde bulunan Hünkar Kasrında oturdu ve orada öldü. Ablası Lalezar Hatun Muhasibi Şehriyari olan Gürcü ve Kobulaşvili prensi Kenan Paşa ile evliydi. 1648 yılında Kösem Sultan'ın isteği ile Kenan Paşa eşini boşadı ve kendi kızı Burnaz Atike Sultan'la evlendirildi. Lalezar Hatun 1674 yılında öldü.
3. Ayşe Haseki Sultan (1614 - 1680), Arnavut, Asilzade ve Jonima ailesinden Hasan Bey'in kızı, izd. 5.1630, nikahları Edirne Sarayında kıyıldı. Gelinin şahidi Eyüp Paşa. Sultan IV. Murat'ın eşleri arasında en güclüsüydü ve evlendiğinde doğrudan Haseki Sultan ünvanını aldı. Padişahın diğer eşleri sadece Haseki olarak kaldı. Eşinin ölümünden sonra Eski Saray'da yaşadı ve orada öldü. Amcası ünlü Sadrazam Kemankeş Kara Mustafa Paşa'dır. Erkek kardeşi Silahdar Musa Ağa'dır. Akrabası, herhalde kuzini, Ruhsar Hatun Saray'da yanında oturdu.
4. Sanevber Haseki (1616 - 1677), Boşnak, Abdullah kızı, izd. 1631, Kösem'in yetiştirdiği kızlardandır. Padişaha hediye edilmiştir. Ablası Dilaver Hatun'a padişah Çukurhisar'da bir Köşk hediye etmiştir, IV. Murat'ın ölümünden sonra Saray'dan çıkartıldığında oraya taşındı ve Çukurhisar'da öldü. Sanevber Haseki'nin akrabalarından İsmail Paşa 1659 yılında Sultan I. İbrahim'in kızı Atike Sultan'la evlendirildi. İsmail Paşa 1666 yılında Erzurum'da öldü.
5. Şemsişah Haseki gerçek adı Prenses Zilihan Dadiani (1619 - 1698), Gürcü, babası Dadiani hanedanından ve Mingrelya Hükümdarı II. Levanti Dadiani'dir, izd. 3.1634, Mihri 50.000 Altın, nikah Topkapı Sarayında kıyıldı, gelinin şahidi Darüssade Ağası İdris Ağa. Şemsişah Haseki Eski Saray'da öldü. Erkek kardeşi Prens Mamuka Dadiani İstanbul'da oturdu ve Sultan IV. Mehmet döneminde öldü.
6. Ayşe Mahziba Haseki gerçek adı Prenses Ayşe Alegukovna Şogenukova (1622 - 1691), Çerkes, izd. 7.1639, Çerkes Kabardey Hükümdarı Aleguko Şogenukov'un kızıdır. Nikah Topkap Sarayı. Mihri 53.000 Altın. Gelinin şahidi Tulumcuzade Derviş Abdi Efendi. Mahziba Haseki'nin dayı kızı Eflak Kraliçesi Katerina'dır. Halası ise 1622 yılında Kırım Hanının kardeşi Şahin Giray'la evlendi.

Evliya Çelebi Sultan IV. Murat'ın 32 evladı olduğu yazar, bilinenler, anneleri parantez içinde yazılmıştır:

1. Şehzade Ahmet, 21.12.1627 - 1628 (Şemsperi)
2. Şehzade Numan, 1628 - 1629 (Şemsperi)
3. Şehzade Orhan, 1629 - 1629 (Huriçehre) 
4. İsmihan Sultan, 1630 - 1630 (Huriçehre)
5. Gevherhan Sultan, 2.1630 - ? (Şemsperi)
6. Hanzade Sultan, 1630 - 1680 (Ayşe) 
7. Şehzade Hasan, 3.1631 - 1632 (Ayşe)
8. Şehzade Süleyman, 2.2.1632 -1635 (Sanevber)
9. Şehzade Mehmet, 8.8.1633 - 1637 (Şemsperi)
10. Kaya İsmihan Sultan, 1633 - 28.2.1659 (Sanevber)
11. Şehzade Osman, 9.2.1634 - 2.1634 (Ayşe) doğumdan kısa bir zaman sonra öldü.
12. Hafsa Sultan, 1634 - 1636 (Şemsişah)
13. Safiye Sultan, 1634 - 1685 (Huriçehre)
14. Şehzade Alaettin, 26.8.1635 - 1637 (Sanevber)
15. Fatma Sultan, 1636 - 1640 (Şemsişah)
16. Rabia Sultan, 1636 - 1639 (Huriçehre)
17. Şehzade Selim, 1637 - 1640 (Sanevber)
18. Şehzade Abdülhamit, 15.5.1638 - 1638 (Ayşe)
19. Rukiye Sultan, 1639 - 1.1690 (Sanevber)
20. Şehzade Mahmut, 5.1640 - 1647 (Mahziba) babasının ölümünden sonra doğdu.

Bu listede dikkat çeken bir nokta ise, Sultan IV. Murat'ın pek çok çocuğunun ya bebekken yada çocukken ölmesidir. Bunun sebebi halen açıklığa kavuşmadı. Erkek çocukları belki öldürülmüş olabilirlerki bunu en küçük oğlu Şehzade Mahmut için diyebiliriz, ama kız çocuklarının neden bu kadar küçük yaşta öldüklerine bir cevap bulamadık.

IV. Murat'ın evlenen kızları:

1. Gevherhan Sultan ⚭ evlenmiş olabilir
2. Hanzade Sultan ⚭ Nakkaş Mustafa Paşa
3. Kaya İsmihan Sultan ⚭ Abaza Melek Ahmet Paşa (Lakerba ailesinden ve Halime Valide Sultan'ın yeğeni)
4. Safiye Sultan ⚭ Abaza Hüseyin Paşa (Lakerba ailesinden Siyavuş Paşa ve Köprülüzade Ayşe Hatun'un oğlu)
5. Rukiye Sultan ⚭ Şeytan (sn.Melek) Divrikli İbrahim Paşa