III.MEHMET'İN EŞLERİ

III.Mehmet'in kaç tane eşi vardı? İsimleri neydi?

III.Mehmet'in bilinen 5 eşi:

1. Halime/Alime ''Altunşah'' Sultan, Abaza soylusu, ö. 1643 Edirne Sarayı
2. ? Haseki, ö. 1603 Topkapı Sarayı
3. Handan Sultan, Çerkes veya Rus, ö. 1605 Topkapı Sarayı
4. ? Haseki, ö. 1604 Topkapı Sarayı
5. ? Haseki, ö. 1620'den sonra Eski Saray

Venedik Elçisi Giacomo Surian 1603 yılındaki raporunda:

(...) Sultan'ın ikinci karısı ve üç kızı'nın annesi bu sene öldü. Kırım Hanı'nın karısının yeğeni imiş ve zamanında Sultan'a hediye olarak gönderilmiş. Kızları annesiz kaldığından Sultan'ın dördüncü karısının himayesine verilmişler. Arnavut olan bu dördüncü kadın'da Avlonya beyi'nin yetiştirmesi imiş ve Sultan'ın annesi'nin yanında tahsil ve terbiye almış. (...) Sultan'ın 10'dan fazla kızı var, bunların annelerinin çok güzel oldukları söyleniyor. Özellikle birinci ve sonuncu karısı afet bir güzelliğe sahiplermiş. Hatta söylenenlere göre Sultan'ın annesiyle son karısı arasında kavga çıktığında Sultan bu karısını savunmuş. Sultan'ın sevgili son karısından iki kızı ve bir de oğlu var. Daha önce dünyaya getirdiği oğulları bebekken ölmüş. Bu kadında hediye olarak Saraya girmiş. Aslen Akkermanlıdır ve erkek kardeşi de muhafız alayında hizmet ediyor (...)

Sn. Alexander Capello ve Sn. Felicitas Dumru'ya çok teşekkür ederiz.

BİR KAÇ ÖNEMLİ RAPOR

1605 yılına ait Venedik Elçisi Giovanni Mocenigo'nun anlatımından:

(...) Sultan'ın sevdiği iki kadını var. İlki Şehzade Osman'ın annesi Çerkes kadın, diğeride bir Rum cariye olan kadın. Şehzade Osman'ın annesi soylu bir Çerkes ailesindendir, bu yüzden çok mağrurmuş. Kendisini Sultan'ın tek karısı olarak görüyormuş. Hizmetindeki kadınların hepsi kendi memleketinden getirilmiş, çünki hizmetinde köle cariye olmasını istemiyormuş. Hatta Sultan'a >Etrafımda köle istemiyorum, ben ancak kendi milletime itimad ederim< demiş. (...)

Christoforo Vallier 1611 yılındaki  raporda:

(...) Sultan'ın birinci karısı ve Şehzade Osman ve Hanzade Sultan'ın annesi Çerkes kadın bir erkek çocuk dünyaya getirdi. Sultan buna çok sevindiğinden karısına çok değerli hediyeler vermiş. Ayrıca doğum için özel olarak Çerkes topraklarından ailesinden bazı kişiler getirilmiş. Onlar için Saray'da kutlama töreni de icra edildi (...) Çerkes kadın'ın babası Çerkes beyi Sultan Ahmet'e çok iyi yetiştirilmiş 20 tane  Kafkas Atı hediye etmiş. Sultan'da kayınpederine 15.000 duka altını gönderdi (...)

Almoro Nani 1614 yılına ait raporunda:

(...) Sultan'ın çok sevdiği bir Rum kadını var. Bundan pek çok çocuğu olmuş. Bu yüzdendir Saray'da çok nüfuzlu. Sultan'ın birinci karısı Çerkes kadındanda pek çok çocuğu var. Bu kadında çok nüfuzlu, zaten Saray'da bu iki kadından hariç başka kuvvetli kimse yok. Sultan'ın diğer karısı olan Boşnak kadın çok sessiz ve kendi halinde biriymiş. Oğulları bebekken öldüğünden şimdi sadece iki kızı hayatta (...) Bir kaç sene önce Sultan Gürcü olan karısını Saray'dan sürgün ettiğinden şimdi bu üç kadından hariç başka eşi yok (...)

Bilgiler için Sn. Giovanni di Michiel ve tercüme için Sn. Felicitas Dumru'ya çok teşekkür ederiz.

SAÇBAĞI SULTAN'IN ÇOCUKLARI

Sultan I.İbrahim'in en sevdiği eşlerinden Leyla Saçbağı Sultan'ın padişahtan kaç tane çocuğu vardı? 

Çerkes prensi Birhan Mirza Çerkassky kızı Leyla Saçbağı Sultan 1643 yılında I.İbrahim'in zevcesi oldu. Padişahtan üç çocuğu oldu:

1. Şehzade Selim (1644 - 1669)
2. Atike Sultan (1646 - 1686)
3. Bican Sultan (1648 - 1675)

I.İbrahim 1648 yılında tahttan indirilip katledilince çocuklarıyla beraber Eski Saraya gönderildi. Burada oğlu üzerinden siyasete karışmak istedise de fazla birşey yapamadı. Atike Sultan 1659 yılında evlendirilip Saray'dan çıktı. 

Şehzade Selim 1669 yılında öldürülünce Saçbağı Sultan'ın hayatı iyice karardı. Gam ve keder içinde evlenmemiş kızı Bican Sultan ile beraber Eski Saray'da sessiz bir hayat sürdü. Kızı Bican Sultan'ın genç yaşında 1675 ölmesinden sonra'da tamamen yanlız kaldı. Büyük kızı Atike Sultan'da 1686 yılında öldü, böylece bütün çocuklarının ölümünü görmüş oldu. Matem içinde yaşayıp Eski Saray'da 1694 yılında öldü.

Leyla Saçbağı Sultan'ın hayatı ilk başta çok parlak görünse de sonradan derin kederler içinde sona erdi. Aslında I.İbrahim'in hemen bütün eşlerinin akıbeti böyledir. Yanlız Turhan Sultan bunlara dahil değildir, bu da padişahın büyük oğlunun annesi olmasından kaynaklanıyor.

MAHFİRUZ VE KÖSEM SULTANLARIN KAVGASI

Mahfiruz ve Kösem Sultanların arasında 1607 yılında ağır bir kavga gerçekleşmiştir, bakın ne olmuş:

Celal Temrukoğlu'nun Anılarından:

Bir merasim sırasında Kösem gidip Baş Haseki Mahfiruz'un yerine oturunca buda pek fena hiddetlenip: >Pis Köle, kalk yerimden!< diye bağırınca Kösem de >Buranın başı benim sen değilsin!< demiş. Mahfiruz'da sinirle hizmetçilerin elinde tuttuğu ve içinde Şerbet bulunan Sürahiyi Kösem'in başından aşağı döküp saçından çekip yerinden kaldırmış. Sultan Ahmet hadiseden haberdar olunca her iki zevcesini de azarlayıp iyi geçinmelerini emretmiş.

Venedik Elçisi Simone Contarini olayı şöyle anlatır:

Sultan'ın Rum karısı Şehzade Osman'ın annesi Çerkes Kadın'a hakaret etmiş, buda onu tokatlayıp haddini bildirmiş. Sultan olaydan haber alınca çok kızmış ve her iki karısına bağırmış. Zaten Saray'da bu iki kadın'ın rekabeti her yerde konuşuluyor. Duyduğumuza göre Sultan'ın mağrur Çerkes karısı kocasının köle olan Rum Kadına rağbet etmesine çok kızıyormuş.

SAÇBAĞI SULTAN ŞİİRİ

Tarihci Dimitrie Kandemir'in araştırmalarından:

I.İbrahim'in sevgili eşi Saçbağı'na yazılan Şiir:

Fena mülküne indi cismi ferişte,
Dehanun yakti gamze-i dilduz,

Can-i ten oldukça bedr eylerim senin içün,
Alem harik-i kebir olsun Leyla içün,

Pervane oldum Leyla-i Saçbağı içün,
 


Sn. Joan Villier bilgileri için çok teşekkür ederiz.

MAHİDEVRAN SULTAN BİYOGRAFİSİNE DAİR

Pek çok kişi bize Mahidevran Sultan Biyografisini nerden sipariş edebiliriz diye sorduklarından, müracaat edilecek adresi buraya yazıyoruz:

Kitabı doğrudan Lychatz Yayınevinden sipariş ederseniz, elinize çok daha hızlı ulaşmış olacak.

info@lychatz.com

Bu E-Mail adresi üzerinden Mahidevran Sultan Biyografisini satın almak istediğinizi yazın ve en kısa sürede siparişiniz işleme alınacaktır.

Harika bir eser ve muazzam bir kaynak

PADİŞAH EŞLERİ KONUSUNA DAİR KİTAPLAR

Padişah eşleri hakkında ciddi çalışmalar var mı? Bu kadınların hayatlarını anlatan Kitaplar var mı? Cevap: Ne yazık ki yoktur!

Padişah eşleriyle ilgili ilk akademik kitabı rahmetli Çağatay Uluçay yazdı. Eserin adı Padişahların Kadınları ve Kızları. Zaten Çağatay Bey Harem konusunu Türkiye de detaylı şekilde araştıran ilk Tarihcidir! Merhum hocamızın değerli eserleri:

• Harem'den Mektuplar, İstanbul 1956
• Osmanlı Sarayında Harem Hayatının İç Yüzü, İstanbul 1959
• Harem II, İstanbul 1971
• Padişahların Kadınları ve Kızları, Ankara 1985

Bu değerli eserler haricin de daha pek çok kaynak esere imzasını atmıştır.

Çağatay Uluçay'dan sonra merhum Yılmaz Öztuna'nın Devletler ve Hanedanlar Serisi de çok önemlidir. Yanlız Osmanoğullarının seceresini içeren II. ciltte ki bilgilerin çoğunluğu Anthony Dolphin Alderson'un The structure of the Ottoman Dynasty isimli kitabına dayanır. Bu yüzden bazı bilgiler tam olarak doğru değildir ve bazı yerlerde kişiler karıştırılmıştır. Herşeye rağmen merhum Yılmaz hocanın eseri çok değerlidir.

Son olarak ABD'li Tarihci Leslie Peirce'nin The imperial Harem isimli akademik çalışması vardır. İşte bu eserler haricin de Padişah eşleri konusunda başka araştırma yoktur! 

Harem konusunu araştıran bütün Akademisyenler genelde çalışmaları için yukarıda yazdığım eserlere başvururlar. 

Şimdi de Osmanlı karşıtı olan kişilerin kitaplarına bakalım. Bu kitaplar akademik olmadığı gibi kasıtlı ve subjektiftir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra Osmanlı karşıtı olan pek çok kişi bu tür kitaplar yazmışlardır. Özellikle darbelerden sonra veya Laiklik konusunun tartışıldığı zamanlarda Osmanlı'yı karalamak için böyle kitaplar yayımlanmıştır.

Osmanlı karşıtı ve Osmanoğullarından nefret eden kişilerden biri Ali Kemal Meram'dır. Padişah Anaları isimli kitabı ne yazıkki günümüzde bile kaynak eser olarak kullanılan kitaplardan biridir. Ali Kemal Meram kitabı ile Padişah eşlerinin yanlış tanıtılmalarının en büyük sebebidir. Her sayfası yalan yanlış bilgilerle dolu olan bu kitap, Padişah eşlerine şimdiye dek yapılmış en büyük hakarettir. Ali Kemal Meram'ın kafasından uydurduğu bilgilerden biri mesela II.Abdülhamit'in annesinin Ermeni Virjin olduğudur. Halbuki II.Abdülhamit'in annesi Çerkes olup Şapsuğ boyundan olan Tirimüjgan Kadınefendi'dir. Bu Kadınefendi'nin soyu halen devam ediyor.

Osmanlı Sarayına her milletten kız alınmıyordu! Yahudi kesinlikle kabul edilmiyordu. Gayrimüslimler arasından birtek Hristiyanlar Saray'a dahil ediliyorlardı! Sonra Ermeni kızlarda alınmıyorldu, sadece I.İbrahim bu kaideyi bozarak Ermeni Tacirin kızı olan Şivekar'la evlendi.

Meram gibi saçma sapan kitaplar yazan daha pek çok kişi var. En güvenilir kaynaklar yukarıda yazdığım Çağatay Uluçay ve Yılmaz Öztuna'nın eserleridir. 

Burada mevzu bahis olan Osmanlı'yı sevmek veya sevmemek değildir! Önemli olan gerçek bilgilerin yayımlanmasıdır! Harem konusu hafife alınmaması lazım. Padişah kadınlarının kimliği de çok önemlidir. Bu bilgilerden mahrum olmak tarih bakımından çok büyük bir kayıptır!

MAHFİRUZ SULTAN'IN KİMLİĞİNE DAİR

Sn. Natalia Kontes von Anrep'in Mahidevran Sultan biyografisin de Mahfiruz Sultan hakkında ki sayfaların fotoğrafını çektim ve buraya ekliyorum. Kitap Almanya'da yayımlandığından dili de almancadır. Merak edenler tercüme ettirebilirler. Ama özet olarak bu sayfalarda:

Mahfiruz Sultan'ın bir Çerkes prensesi olup Prens Alkas Çerkassky'nin kızı olduğunu ve 1601 yılında Osmanlı Sarayına halası olan Servazad Hatun tarafından alındığını ve 8 Ocak 1604 tarihin de Sultan I. Ahmet ile evlendirildiğini yazıyor.

Natalia von Anrep: Mahidevran, Lychatz Verlag/Germany 2016

Natalia von Anrep: Mahidevran, Lychatz Verlag/Germany 2016

Kitap gerçekten harika bir eser. Şimdiye dek hiç bir yerde yayımlanmamış bilgi, belge ve resimler bulunuyor.

KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN'IN İLK EŞİ'NİN KİMLİĞİ TESBİT EDİLDİ!!!

Almanya'da yayımlanan Mahidevran Sultan Biyografisinde I.Süleyman'ın ilk eşinin kimliği de nihayet ifşa edildi. 

Venedik Elçileri'nin Mahidevran'la karıştırdıkları ve aslen Balkan kökenli olan bu Hanım'ın adı neydi ve nereliydi? İşte soruların cevabı:

Venedik Elçisi Pietro Bragadino'nun 1526 yılındaki raporunda I.Süleyman'ın büyük oğlu Mustafa'nın annesini bir Karadağlı Cariye olarak tasvir eder. Bu rapora istinaden tarihciler Mahidevran'ın Karadağlı veya Arnavut olduğunu zannetmişlerdi. Ama Venedik Elçisi padişahın ilk eşiyle ikinci eşi olan Mahidevran'ı karıştırmışlardır. Harem'e ayak basmaları yasak olan yabancıların kulaktan dolma bilgiler ile raporlarını yazdıklarından bu tür hatalar yapmaları gayet doğaldır. Tarihciler ismini bilmedikleri bu hanım içinde Fulane demişlerdir. Ayrıca tahminen Şehzade Mahmut'un annesi olduğunu düşünmüşlerdir. Fakat bu doğru değildir. Mahidevran Sultan'ın Biyografisinde Sn. Natalia von Anrep, Şehzade Mahmut'un annesinin Mahidevran olduğunu yazıyor. 

I.Süleyman'ın ilk eşinin adı Mükerrem'dir. Aslen Karadağlı olup Prens Stefan Çrnojeviç'in kızıdır. Annesi Arnavut'tur. Mükerrem Hatun politik amaçla ve Süleyman'ın Arnavut asıllı annesi Hafsa Sultan'ın isteği üzerine 1510 yılında Süleyman'la evlendirilmiştir. Mükerrem Hatun'un babası Prens Stefan Çrnojeviç kızının Süleyman'la evlenmesinden sonra ihtida edip İskender adını almıştır. Sultan I. Selim oğlunun kayınpederi İskender Bey'i Kuzey Arnavutluk Beylerbeyisi yapmıştır. İskender Bey 1512 yılında I.Selim'in isteği üzerine kızlarından veya Hanedan mensubu olan bir Hanımsultan'la evlenmiştir. Sultan I. Süleyman Osmanlı tahtına çıkmasından sonra kayınpederi İskender Bey'e Anadolu'da Beylerbeylik vermiş ve orada 1530 yılında ölmüştür.

Mükerrem Hatun'un I.Süleyman'dan 3 çocuğu oldu. 1510 yılında Meryem Sultan ve 1511 yılında Neslihan Sultan'ı Kefe de dünyaya getirdi. İki kızıda 1512 yılında çiçekten öldüler ve Kefe Camiisi haziresine defn edildiler. Seneler sonra Mükerrem Hatun 1519 yılında Şehzade Murad'ı Manisa'da dünyaya getirdi. Ama Şehzade Murad'da 1521 yılında çiçekten öldü. 

Hürrem'in Saraya girmesinden sonra Mükerrem Hatun iyice gözden düştü ve unutulmaya mahkum oldu. Zaten çocuklarınında olmadığından hiçbir siyasi etkisi olmayacağınıda bildiğinden kaderine razı gelmek zorunda kaldı.

Mükerrem Hatun'un Mahidevran'la çok iyi geçindiği biliniyor. Herhalde Hürrem'e karşı ittifakda kurmuş olabilirler. Ama her ikiside 1534 yılında Hafsa Sultan'ın ölmesinden sonra Saray'dan uzaklaştırıldılar. Mükerrem Hatun Edirne'ye ve Mahidevran'da oğlunun yanına Manisa'ya gitmek zorunda kaldılar. 

Hayatının geri kalan kısmını Edirne de geçirip 1555 yılında orada öldü.

Bu arada Gülfem Hatun'un I.Süleyman'ın eşi değil de II.Bayezid'in kadınlarından biri olduğu düşünülüyor. Kanuni Süleyman'ın üvey babaannesi sıfatıyla Saray'da itibar sahibi olduğu tahmin ediliyor. Gerçektende II.Bayezid'in Gülfem isminde bir kadını var, bu Hatun'la I.Süleyman'ın sarayındaki Gülfem'in aynı kişi olduğu düşünülüyor. Çünki II.Bayezid'in eşi Gülfem Hatun padişahla 1508 yılında evlenmiş. O sırada Gülfem Hatun 15 yaşında idi, yani 1494 doğumlu ve aslen Arnavut. Süleyman'ın annesi Hafsa Sultan'da Arnavut ve Gülfem Hatun'la akraba olduğu düşünülüyor. 

II.Bayezid 1512 yılında ölünce padişahın kadınlarıda dağıldı. Gülfem Hatun Hafsa Sultan'a sığındığı tahmin ediliyor. O sırada Hafsa Sultan oğluyla Manisa'da idi. Gülfem Hatun'da onların yanına taşındı. Süleyman padişah olmasıyla Gülfem Hatun'da Saray'da yüksek bir rütbeyle şereflendirildi. II.Bayezid'in dul kadını olarak Saray'da itibar ve nüfuz sahibi olduğu açıktadır. Süleyman'la aynı yaşta bulunduğundan Gülfem Hatun'un padişah'ın kadını olduğu düşünülmüştür. Ayrıca Hürrem Sultan mektuplarında Gülfem Hatun'dan bahsedip padişaha selam gönderdiğini yazıyor. Gülfem Hatun I.Süleyman'ın kadını olsaydı Hürrem mektuplarında bu hanımdan olumlu bahsedermiydi? 

Ayrıca Mükerrem Hatun'un 1496 İşkodra doğumlu olduğu tesbit edilmiştir.

Kaynakca:

Natalia von Anrep: Mahidevran, yay. 12.2015